History of Maharashtra

History of Maharashtra : History of Maharashtra पश्चिम भारतात असलेल्या महाराष्ट्राला हजारो वर्षांचा समृद्ध आणि वैविध्यपूर्ण इतिहास आहे. या प्रदेशाने अनेक साम्राज्यांचा दय आणि पतन, दोलायमान संस्कृतींचा विकास आणि महत्त्वपूर्ण राजकीय आणि सामाजिक हालचाली पाहिल्या आहेत. महाराष्ट्राच्या इतिहासाचा आढावा येथे आहे.

महाराष्ट्रातील प्राचीन काळ:

महाराष्ट्रातील सर्वात प्राचीन वस्त्या अश्मयुगातील आहेत. हा प्रदेश सिंधू संस्कृतीचे घर होता आणि विविध आर्य जमातींचा ओघ पाहिला. सम्राट अशोकाच्या नेतृत्वाखाली मौर्य साम्राज्याने ख्रिस्तपूर्व तिसऱ्या शतकात महाराष्ट्रावर आपला प्रभाव पाडला.

महाराष्ट्रातील मध्ययुगीन काळ:

मध्ययुगीन काळात महाराष्ट्राने विविध राजवंश आणि राज्यांचा उदय पाहिला. त्यांच्या प्रशासकीय पराक्रमासाठी आणि बौद्ध धर्माच्या संरक्षणासाठी ओळखल्या जाणाऱ्या सातवाहनांनी इसवी सनपूर्व 2रे शतक ते 3र्‍या शतकापर्यंत या प्रदेशावर राज्य केले. त्यांच्या पाठोपाठ वाकाटक राजवंश आला, ज्याने अजिंठा आणि एलोरा येथील उल्लेखनीय गुहा मंदिरे मागे सोडली.

इसवी सनाच्या ८ व्या शतकात राष्ट्रकूटांचा महाराष्ट्रात एक प्रमुख सत्ता म्हणून उदय झाला. त्यांनी एलिफंटा आणि एलोरा येथे भव्य खडक कापलेली मंदिरे बांधली, जी त्यांच्या कला आणि वास्तुकलेचे संरक्षण दर्शवितात. बदामीचे चालुक्य आणि देवगिरीच्या यादवांनीही या काळात महाराष्ट्राच्या काही भागांवर राज्य केले.

History of Maharashtra

महाराष्ट्रातील इस्लामिक नियम:

14 व्या शतकाच्या सुरुवातीस, दिल्ली सल्तनतने महाराष्ट्रावर आपले नियंत्रण प्रस्थापित केले आणि या प्रदेशात इस्लाम आणला. बहमनी सल्तनत आणि डेक्कन सल्तनत यांनी दिल्ली सल्तनत नंतर अनेक शतके या प्रदेशावर राज्य केले. यापैकी प्रमुख निजामशाही, अहमदनगर सल्तनत आणि विजापूर सल्तनत होते.

मराठा साम्राज्य:

17 व्या शतकात मराठ्यांच्या उदयाचा साक्षीदार होता, ज्यांनी महाराष्ट्राच्या इतिहासाला आकार देण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. शिवाजी महाराजांच्या नेतृत्वाखाली मराठ्यांनी मराठा साम्राज्याची स्थापना केली, ज्याने दख्खनमध्ये मुघल राजवटीला यशस्वीपणे आव्हान दिले. शिवाजी महाराजांचे प्रशासन, लष्करी रणनीती आणि नौदल सामर्थ्याने स्वतंत्र मराठा राज्याचा पाया घातला.

छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या मृत्यूनंतर, मराठा साम्राज्याचे पंतप्रधान असलेल्या पेशव्यांच्या अधिपत्याखाली मराठ्यांनी आपला प्रदेश वाढवला. पेशवा बाजीराव I च्या राजवटीत साम्राज्य शिखरावर पोहोचले. तथापि, ब्रिटीश ईस्ट इंडिया कंपनीबरोबरच्या तीन अँग्लो-मराठा युद्धांसारख्या अंतर्गत संघर्षांमुळे मराठे कमकुवत झाले, ज्यामुळे त्यांचा शेवटचा ऱ्हास झाला.

ब्रिटिश शासन आणि स्वातंत्र्योत्तर:

19व्या शतकाच्या सुरुवातीला मराठ्यांचा पराभव करून इंग्रजांनी महाराष्ट्रावर ताबा मिळवला. हा प्रदेश बॉम्बे प्रेसिडेन्सीचा भाग बनला, ज्याने भारताच्या स्वातंत्र्याच्या लढ्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली.

1947 मध्ये भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर, संस्थानांची आणि प्रांतांची पुनर्रचना करण्यात आली आणि 1960 मध्ये बॉम्बे प्रेसीडेंसीची महाराष्ट्र आणि गुजरात राज्यांमध्ये विभागणी करण्यात आली. मुंबई (पूर्वीची बॉम्बे) राजधानी म्हणून महाराष्ट्र स्वतंत्र राज्य म्हणून उदयास आले.

स्वातंत्र्यानंतर, महाराष्ट्रात वेगाने औद्योगिकीकरण, आर्थिक वाढ आणि सांस्कृतिक विकास झाला आहे. हे वाणिज्य, व्यापार आणि चित्रपट उद्योगाचे प्रमुख केंद्र बनले आहे. आज, महाराष्ट्र आपल्या समृद्ध इतिहासासाठी, विविध सांस्कृतिक वारसा आणि दोलायमान शहरांसाठी ओळखला जातो, ज्यामुळे ते भारतातील सर्वात महत्त्वपूर्ण राज्यांपैकी एक बनले आहे.

महाराष्ट्रातील अन्न /History of Maharashtra

वैविध्यपूर्ण पाकपरंपरेसाठी ओळखले जाणारे महाराष्ट्र विविध प्रकारचे स्वादिष्ट आणि चविष्ट पदार्थ उपलब्ध करून देते. महाराष्ट्रातील पाककृती राज्याचा सांस्कृतिक वारसा आणि भौगोलिक विविधता दर्शवते. महाराष्ट्रातील काही लोकप्रिय पदार्थ येथे आहेत.

वडा पाव: “भारतीय बर्गर” म्हणून ओळखला जाणारा वडा पाव हा महाराष्ट्राचा एक उत्कृष्ट स्ट्रीट फूड आहे. त्यात खोल तळलेले बटाट्याचे फ्रिटर (वडा) बन (पाव) मध्ये चटण्या आणि हिरव्या मिरचीसह दिले जाते.

पावभाजी: आणखी एक लोकप्रिय स्ट्रीट फूड, पावभाजीमध्ये मसालेदार भाजी करी (भाजी) असते. भाजी मसाल्यांच्या मिश्रणासह भाज्यांची मेडली शिजवून बनविली जाते आणि बटरच्या डॉलपसह सर्व्ह केली जाते.

मिसळ पाव: एक मसालेदार आणि चविष्ट डिश, मिसळ पाव अंकुरलेल्या मॉथ बीन्स (मटकी) मसालेदार ग्रेव्हीमध्ये फरसाण (कुरकुरीत स्नॅक मिक्स), चिरलेला कांदा आणि पाव ब्रेड बरोबर शिजवून बनवला जातो.

पुरण पोळी: एक पारंपारिक महाराष्ट्रीयन गोड पदार्थ, पुरण पोळी ही गूळ आणि मसूर (चणा डाळ) पासून बनवलेली गोड भरलेली भाकरी आहे. गणेश चतुर्थी आणि दिवाळी यांसारख्या सणांमध्ये याचा आनंद सहसा घेतला जातो.

कांदा पोहे: एक लोकप्रिय नाश्ता डिश, कांदा पोहे हे कांदे (कांडा), मोहरी, कढीपत्ता आणि विविध मसाल्यांनी शिजवलेले सपाट भात (पोहे) बनवले जाते. हे अनेकदा शेंगदाण्याने सजवले जाते आणि चुना पिळून सर्व्ह केले जाते.

थालीपीठ: थालीपीठ हे मसाले आणि औषधी वनस्पतींसह तांदूळ, गहू आणि बेसन यांसारख्या वेगवेगळ्या पीठांच्या मिश्रणाने बनवलेले एक चवदार मल्टीग्रेन पॅनकेक आहे. हे सहसा दही (दही), लोणचे किंवा चटणीबरोबर दिले जाते.

भरली वांगी: भरली वांगी ही एक चवदार महाराष्ट्रीयन डिश आहे जी तिखट आणि मसालेदार नारळ-आधारित ग्रेव्हीमध्ये शिजवलेली भरलेली वांगी (वांगी) घालून बनविली जाते. हे बर्‍याचदा भाकरी (ज्वारीची फ्लॅटब्रेड) किंवा वाफवलेल्या भाताबरोबर दिले जाते.

मोदक: मोदक हे गणेश चतुर्थीच्या सणात बनवलेले लोकप्रिय गोड पदार्थ आहे. तांदळाच्या पिठात गुंडाळून वाफवून त्यात नारळ आणि गुळाचे गोड भरणे असते. ही श्रीगणेशाची आवडती गोड मानली जाते.

सोलकढी: सोलकढी हे कोकम (एक आंबट फळ) आणि नारळाच्या दुधाने बनवलेले ताजेतवाने आणि तिखट पेय आहे. हे सहसा जेवणासोबत खाल्ले जाते कारण ते पचनास मदत करते आणि उष्णतेवर मात करण्यास मदत करते.

महाराष्ट्राने देऊ केलेल्या वैविध्यपूर्ण आणि स्वादिष्ट पदार्थांची ही काही उदाहरणे आहेत. महाराष्ट्राचे खाद्यपदार्थ हे चवी, मसाले आणि प्रादेशिक प्रभावांचे एक आनंददायी मिश्रण आहे, ज्यामुळे ते खाद्यप्रेमींसाठी एक मेजवानी बनते.

History of Maharashtra

प्राचीन काळ:

• महाराष्ट्रातील अश्मयुगीन वसाहती.
• सिंधू संस्कृतीचा या प्रदेशावर प्रभाव आहे.
• सम्राट अशोकाच्या नेतृत्वाखालील मौर्य साम्राज्याचा महाराष्ट्रावर प्रभाव 3र्‍या शतकात होता.

मध्ययुगीन काळ:

• इ.स.पूर्व दुसऱ्या शतकापासून ते तिसऱ्या शतकापर्यंत सातवाहनांनी महाराष्ट्रावर राज्य केले.
• वाकाटक घराण्याची सत्ता 3 ते 6 व्या शतकापर्यंत.
• एलिफंटा आणि एलोरा लेण्यांसारख्या वास्तुशास्त्रीय चमत्कारांना मागे टाकून 8व्या शतकात राष्ट्रकूटांनी सत्ता स्थापन केली.

इस्लामिक नियम:

• महाराष्ट्र विविध इस्लामी राजवंशांच्या ताब्यात येतो.
• दिल्ली सल्तनत, बहमनी सल्तनत आणि डेक्कन सल्तनत या प्रदेशावर राज्य करतात.

मराठा साम्राज्य:

• 17 व्या शतकात शिवाजी महाराजांच्या नेतृत्वाखाली मराठ्यांची सत्ता आली.
• दख्खनमध्ये मुघल राजवटीला आव्हान देत शिवाजीने मराठा साम्राज्याची स्थापना केली.
• मराठ्यांनी साम्राज्याचे पंतप्रधान पेशव्यांच्या अधिपत्याखाली आपला प्रभाव वाढवला.
• ब्रिटिश शासन आणि स्वातंत्र्य:
• ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनीने 19व्या शतकाच्या सुरुवातीला महाराष्ट्रावर नियंत्रण मिळवले.
• महाराष्ट्र हा बॉम्बे प्रेसिडेन्सीचा भाग झाला.
• 1947 मध्ये भारताला ब्रिटिश राजवटीपासून स्वातंत्र्य मिळाले.
• राज्यत्व आणि स्वातंत्र्योत्तर:
• 1960 मध्ये महाराष्ट्र आणि गुजरातची स्वतंत्र राज्ये म्हणून निर्मिती झाली.
• मुंबईसह महाराष्ट्र हे वेगळे राज्य बनले आहे.
• महाराष्ट्रात झपाट्याने औद्योगिकीकरण आणि आर्थिक वाढ होत आहे.
• महाराष्ट्र हे वाणिज्य, व्यापार आणि चित्रपट उद्योगाचे प्रमुख केंद्र बनले आहे.

हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की ही कालगणना महाराष्ट्राच्या इतिहासाचे एक सरलीकृत विहंगावलोकन प्रदान करते आणि प्रत्येक कालखंडातील अनेक विशिष्ट घटना, घडामोडी आणि बारकावे आहेत ज्यांचा अधिक तपशीलवार शोध घेता येईल.

History of Maharashtra

• पुणे येथील BJGMC College Pune येथे विविध पदांची भरती सुरु 2023,आजच अर्ज करा.
• नागपुर येथील AIIMS येथे विविध रिक्त पदांची भरती २०२३.
• ठाणे महानगरपालिका येथे नवीन 27 पदांची भरती २०२३.
• नागपूर येथे यंत्र इंडिया लिमिटेड मध्ये विविध रिक्त पदांची भरती २०२३.
• NHM नांदेड भरती निवड आणि प्रतीक्षा यादी 2023
• इंडियन आर्मी येथे “नर्सिंग असिस्टंट” पदाची भरती २०२३

naukrimelava.com

• WhatsApp
• Instagram
• Telegram

दररोजच्या नोकरी विषयक माहितीसाठी naukrimelava.com या संकेतस्थळाला अवश्य भेट द्या